Dünya genelinde son dönemde artan jeopolitik riskler ve Güney Kore ile Fransa‘daki siyasi krizlerin derinleşmesi piyasaların yön bulmasını zorlaştırırken, ABD’de geçen hafta açıklanan makroekonomik verilerden alınan sinyaller de enflasyonla mücadelenin beklenenden daha uzun sürebileceği endişelerini besledi.
ABD‘de açıklanan veriler ekonominin “yumuşak iniş” yapabileceğine yönelik beklentileri güçlendirse de, Fed‘in gelecek dönemde izleyeceği politikalara ilişkin soru işaretleri varlığını koruyor.
ABD’de 20 Ocak’ta başkanlık koltuğuna oturacak Donald Trump’ın izleyeceği politikaların ekonomi üzerindeki olası etkilerine ilişkin belirsizlik devam ederken, Trump’ın politikaları ile Fed’in atacağı adımlar arasında uyumsuzluk çıkabileceğine dair kaygılar da piyasaların yönü üzerinde etkili oluyor.
Analistler, Fed’in bu hafta yapılacak yılın son Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısından çıkacak kararların yatırımcılar tarafından beklendiğini kaydederek, toplantı sonrası Fed Başkanı Jerome Powell’ın yapacağı açıklamalarda bankanın bundan sonraki politikalarına ilişkin ipuçlarının aranacağını belirtti.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in bu hafta 25 baz puanlık faiz indirimine gitmesine kesin gözüyle bakılıyor.
Geçen hafta açıklanan verilere göre, ABD’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), kasımda aylık bazda yüzde 0,3 ve yıllık bazda yüzde 2,7 ile beklentilere paralel arttı. Tüketici fiyatları bu dönemde beklentiler dahilinde artmasına karşın aylık bazda son 7 ayın en yüksek artışını gösterdi.
Değişken enerji ve gıda fiyatlarını içermeyen çekirdek TÜFE de kasımda aylık yüzde 0,3 ve yıllık yüzde 3,3 artış kaydederek öngörülere paralel gerçekleşti.
ABD’de Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), kasımda aylık bazda yüzde 0,4, yıllık bazda da yüzde 3 ile beklentilerin üzerinde artış kaydetti. Üretici enflasyonu kasımda yıllık bazda Şubat 2023’ten bu yana en yüksek seviyesini gördü.
Değişken gıda ve enerji fiyatlarını içermeyen çekirdek ÜFE de kasımda aylık bazda yüzde 0,2 ile piyasa beklentilerine paralel ve yıllık bazda yüzde 3,4 ile beklentilerin üzerinde arttı.
Analistler, üretici fiyatlarının kasımda gıda fiyatlarındaki artışın etkisiyle beklenenden daha fazla yükseldiğini, hizmet fiyatlarındaki ılımlı seyrin ise enflasyondaki düşüş eğiliminin sürdüğüne dair umut verdiğini belirtti.
Ayrıca, ABD’de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı 7 Aralık ile biten haftada 242 bine yükselerek piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.
Öte yandan, ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın uygulamayı planladığı tarifelere ilişkin, neredeyse tüm ekonomistlerin, geniş tabanlı tarifelerin uygulanmasının ABD’li tüketiciler için fiyatları önemli ölçüde artıracağı ve girdilerin ithalata dayalı firmalar için maliyet baskısı yaratacağı konusunda hemfikir olduğunu aktardı.
ABD’de başkan seçilen Trump’ın, Çin başta olmak üzere önemli ticaret ortaklarına ek gümrük vergileri getireceğini açıklaması ve Fed’in politika faizini öngörülünden daha yavaş indirebileceğine yönelik fiyatlamaların güçlenmesi dolara olan talebi artırdı.
Dolar endeksi geçen hafta yüzde 1’e yakın yükselişle 107 seviyesinin üzerine çıkarak son 2 yılın en yüksek seviyesi olan 108,1’i zorlamaya devam etti.
Özellikle Orta Doğu’daki karışıklıklar ve Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşa dair açıklamalar güvenli liman varlıklara yönelimi artırırken, altının ons fiyatı geçen hafta yüzde 0,6 yükselişle 2 bin 650 dolardan alıcı buldu. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi de yüzde 4,40 ile son üç haftanın en yüksek seviyesine ulaştı.
Bölgesel jeopolitik risklerin artmasıyla Brent petrolün varil fiyatı da haftalık bazda yüzde 4,5 artarak 74,1 dolarda bulunuyor.
Trump’ın seçimleri kazanmasıyla üst üste rekorların izlendiği Bitcoin, 103 bin doların üzerine çıkmasının ardından bu seviyelerden geri çekilerek 92 bin dolara kadar indi. Bitcoin geçen haftayı yüzde 2,3 yükselişle 102 bin 140 dolarda dengelendi.
Kurumsal taraftaki haber akışı da takip edilirken ABD merkezli yarı iletken geliştiricisi Broadcom’un hisseleri, yapay zeka gelirlerinin yıllık bazda yüzde 220 arttığını bildirmesi ve yapay zeka çiplerine yönelik talebin artacağı tahmininde bulunması sonrası yüzde 24,4 değer kazandı.
Broadcom’un piyasa değeri, hisselerindeki yükselişin etkisiyle ilk kez 1 trilyon doların üzerine çıktı.
Yapay zeka konusundaki iyimserlik diğer çip şirketlerinin hisselerine de yansırken Micron Technology’nin hisseleri yüzde 4,3 ve Marvell Technology’nin hisseleri yüzde 10,8 yükseldi.
Bu gelişmelerle, haftalık bazda Nasdaq endeksi yüzde 0,73 yükselirken, Dow Jones endeksi yüzde 1,83 ve S&P 500 endeksi yüzde 0,64 değer kaybetti.
Pazartesi New York Fed Sanayi Endeksi, S&P Global Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) İmalat, salı perakende satışlar, sanayi üretimi, kapasite kullanımı, çarşamba Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısı ve sonrasında Fed Başkanı Powell’ın açıklamaları, cari denge, konut başlangıçları, inşaat izinleri, perşembe büyüme, Philadelphia Fed İmalat Endeksi, haftalık işsizlik maaşı başvuruları, Conference Board Öncü Göstergeler Endeksi, ikinci el konut satışları, cuma kişisel tüketim harcamaları ve Michigan Tüketici Güven Endeksi verileri takip edilecek.
Avrupa borsalarında geçen hafta makroekonomik verilerden alınan sinyaller ve Avrupa Merkez Bankasının (ECB) para politikası kararları sonrası karışık bir seyir öne çıkarken, yeni haftada ECB Başkanı Christine Lagarde’ın konuşmasından alınacak mesajlar ve İngiltere Merkez Bankasının (BoE) açıklayacağı faiz kararı yatırımcıların odağında olacak.
ECB geçen hafta mevduat faiz oranını yüzde 3,25’ten yüzde 3’e, refinansman faizi ve marjinal borçlanma faizini 25 baz puan düşürerek sırasıyla yüzde 3,15 ve yüzde 3,40’a indirdi.
Böylece, banka para politikasına yönelik yılın 8. toplantısında hem refinansman faizi hem de marjinal fonlama faizi için Mart 2016’dan, mevduat faizi için ise Eylül 2019’dan bu yana 4. kez indirim yaptı.
ECB Başkanı Lagarde, para politikası kararları sonrası yaptığı açıklamada Avro Bölgesi’nde ekonominin imalat sektörünün daralması ve hizmet sektöründeki büyümenin yavaşlaması nedeniyle “ivme kaybettiğini” belirterek, “Küresel ticarette daha fazla sürtüşme riski, ihracatı azaltarak ve küresel ekonomiyi zayıflatarak Avro Bölgesi büyümesi üzerinde baskı oluşturabilir.” dedi.
Avro/dolar paritesi haftayı yüzde 0,5 düşüşle 1,0500 seviyesinden tamamladı.
Öte yandan, Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkenin yeni başbakanı olarak Francois Bayrou’yu atadı. Bayrou, böylelikle 2017’den bu yana ülkeyi yöneten Cumhurbaşkanı Macron’un 6. başbakanı oldu.
Bu arada Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Fransa’nın kredi notunu “Aa3″e düşürürken not görünümünü “durağan”a çevirdi. Moody’s’ten yapılan açıklamada, ülkenin kredi notunun “Aa2″den “Aa3″e indirildiği bildirildi.
Not indiriminin ülkenin kamu maliyesinin gelecek yıllarda önemli ölçüde zayıflayacağı yönündeki görüşü yansıttığı belirtilen açıklamada, siyasi bölünmüşlüğün anlamlı bir mali konsolidasyonu engelleme olasılığının daha yüksek olduğuna işaret edildi.
Cuma günü açıklanan verilere göre, Almanya’nın ihracatı ekimde aylık bazda yüzde 2,8 ile tahminlerin üzerinde geriledi.
İngiltere ekonomisi de ekimde sanayi üretimindeki düşüşün etkisiyle aylık bazda yüzde 0,1 daraldı.
Avro Bölgesi’nde sanayi üretimi ekimde, eylüle göre sabit kalırken, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 1,2 geriledi.
Bu gelişmelerle haftalık bazda İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,1, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,2 gerilerken, İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 0,4, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,1 değer kazandı.
Gelecek hafta pazartesi ECB Başkanı Lagarde’ın konuşması, Avro Bölgesinde Hamburg Ticaret Bankası (HCOB) PMI, salı Avro Bölgesinde dış ticaret dengesi, Almanya’da IFO İş Ortamı Güven Endeksi, Zew Beklenti Endeksi, çarşamba Avro Bölgesi ve İngiltere’de enflasyon, perşembe İngiltere Merkez Bankası (BoE) faiz kararı, cuma Avro Bölgesinde Tüketici Güven Endeksi ve Almanya’da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) verileri açıklanacak.
Asya borsalarında Güney Kore’deki siyasi krizlerin devam etmesi, Japonya ve Çin’de açıklanan makroekonomik verilerden alınan sinyaller pay piyasalarında etkili olmayı sürdürdü.
Asya tarafında perşembe günü Japonya Merkez Bankasının (BoJ) açıklayacağı faiz kararı yatırımcıların odağına yerleşti.
Güney Kore’de, 3 Aralık’taki başarısız sıkıyönetim ilanına ilişkin yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına alınan Emniyet Genel Müdürü Cho Ji-ho ve Seul Metropol Emniyet Müdürü Kim Bong-sik’in tutuklandığı bildirildi.
Çin’de geçen hafta merkezi hükümetin yıllık Ekonomik Çalışma Konferansı’nın sona erdiği bildirildi. Ülkede kabine işlevini yerine getiren Devlet Konseyi ile ülkeyi yöneten Komünist Partinin Merkez Komitesinin her yıl aralıkta düzenlediği basına kapalı toplantı, ekonomik politikaların şekillenmesi açısından önem taşıyor.
Toplantı sonrası yapılan açıklamada, dış koşulların olumsuz etkilerinin derinleşmesine ve ekonomide halen çok sayıda zorluk ve sınamalar olmasına karşın Çin ekonomisinin yukarı yönlü eğiliminin değişmediği belirtildi.
2025’te tüketimin teşvik edilmesine yönelik kampanyaların yürütüleceği ve yatırımların kamu harcamalarıyla artırılacağı vurgulanan açıklamada, Çin’in gelecek yılda istikrarlı ekonomik büyümeyi sürdürmesi, istihdamı, fiyat istikrarını ve ödemeler dengesini koruması gerektiği kaydedildi.
Analistler, toplantıdan olumlu mesajlar gelmesine karşın yatırımcılar tarafından yakından takip edilen teşvik söylemlerine yönelik detay eksikliğinin pay piyasalarındaki satış baskısını desteklediğini söyledi.
Makroekonomik veri tarafında ise Çin’de kasım ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 0,2 ile beklentilerin altında artarken, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) yüzde 2,5 geriledi. Japonya ekonomisi ise üçüncü çeyrekte yüzde 1,2 büyüme performansı gösterdi.
Japonya’da ekim ayına ilişkin sanayi üretimi yüzde 2,8 yükselmesine karşın tahminleri karşılayamadı. Ülkede ekim ayına ilişkin kapasite kullanım oranı da yüzde 2,6 artış kaydetti.
Bu gelişmelerle, Haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,97, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 2,73, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,53 yükselirken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,36 geriledi.
Gelecek hafta pazartesi Çin’de sanayi üretimi, perakende satışlar, çarşamba Japonya’da dış ticaret dengesi, perşembe Japonya Merkez Bankası (BoJ) faiz kararı, cuma Japonya’da enflasyon verileri takip edilecek.
Yurt içinde yükseliş eğilimi görüldü
Yurt içinde geçen hafta yükseliş eğilimi öne çıktı. Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi haftayı yüzde 0,44 değer kazanarak 10.125,46 puandan tamamladı.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.150 ve 10.200 puanın direnç, 10.000 ve 9.900 seviyelerinin destek konumunda olduğunu ifade etti.
Dolar/TL, haftayı bir önceki kapanışın yüzde 0,4 üzerinde 34,9520’den kapattı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından ödemeler dengesi verileri açıklandı. Buna göre, ekimde cari işlemler hesabında 1 milyar 880 milyon dolar, altın ve enerji hariç cari işlemler hesabında da 7 milyar 163 milyon dolarlık fazla oluşurken, cari denge yaklaşık 5 yıl sonra ilk kez üst üste 5 ay fazla verdi.
Yurt içinde pazartesi bütçe dengesi, salı Konut Fiyat Endeksi (KFE), çarşamba konut satışları, cuma TCMB piyasa katılımcıları anketi, tüketici güven endeksi verileri açıklanacak.
